Tatil, çocukların yalnızca okul stresinden uzaklaştığı bir dönem değil, aynı zamanda sinir sistemi ve ruhsal dengenin yeniden düzenlenmesi için önemli bir fırsat. Ancak ekranlar bu doğal iyileşme sürecini sekteye uğratabiliyor.
Çocuk ve Genç Psikiyatristi Uzm. Dr. Merve Cura, tatil dönemlerinin çocuğun okul, ödev ve performans yükünden uzaklaşmasıyla beyin ve sinir sistemi işlevlerinin, nöronal ağın yeniden düzenlenebilir hale geldiği kritik zamanlar olduğunu beliterek, "Bu vakitler iyi değerlendirildiğinde çocuklar doğayla, bedenle ve ilişkisel bağlarla kendilerini güçlendirip akademik dönemin stresinden arınma fırsatı yakalayabilir. Ekranlar ise bu doğal ritmin dışsal bir dopamin bombardımanıyla bastırılmasına neden olmaktadır” dedi.
DİJİTAL DETOKSUN ÖNEMİ
Günümüzde ekranların, çocukların can sıkıntısı ya da zorlayıcı duygularla baş edemediği anlarda hızlı haz sağlayan bir kaçış alanına dönüştüğünü belirten Çocuk ve Genç Psikiyatristi Uzm. Dr. Merve Cura, bu duruma karşı dijital detoksun önemine dikkat çekti.
Uzm. Dr. Cura, “Aslında can sıkıntısı, gerçek oyunun yani hayalin ve düşüncenin doğduğu yerdir. Dijital detoks ise çocuğa ‘boş kalabilme, bir şey yapmadan da durabilme, kendini sakinleştirip kendini eğlendirebilme kapasitesini' geri kazandırma girişimidir. Tatilde ekranı kapatmak, çocuğun sadece ‘dikkatini' değil, sinir sistemi üzerinden biyolojik ruhsal dengesini de onarmaya katkı sağlar” diye konuştu.
Sürecin, çocuklara yetişkinlikte de kullanabilecekleri alternatif yöntemler kazandırmak için bir fırsat sunduğunu vurgulayan Cura, ekranı tamamen yasaklamak yerine doğa, oyun, ilişki ve ritüellerin konulması gerektiğini ifade etti.
EKRAN BAĞIMLILIĞININ RİSKLİ DAVRANIŞLARI VE ANLAMLARI
Ekran kullanımının çocuklar için yalnızca bir eğlence ya da teknoloji aracı olmadığını belirten Uzm. Dr. Merve Cura, zamanla ekranın çocuğun duygusal bir düzenleme aracı hâline gelebileceğini ifade ederek, "Bu noktada artık ‘çok mu izliyor?' sorusundan çok, ‘neden sadece burada huzur buluyor?' sorusunu sormak gerektiğini söyledi.
Ekranla kurulan ilişkide bazı davranışların risk işareti olabileceğini vurgulayan Uzm. Dr. Cura, bu noktada ekranı sadece sınırlamanın yeterli olmadığını kaydetti.
“Ekranı aldığınızda yerine ne koyduğunuz çok önemlidir" diyen Uzm. Dr. Cura, "Sessizlik, doğa, oyun, hikâye, ritüel gibi ilişkisel ve bedensel karşılaşmalar, çocuğun yeniden dış dünyaya bağlanmasına yardımcı olur. Eğer ekran, çocuğun duygusal dünyasında bir destek mekanizmasına dönüşmüşse, ani bir yasaktan ziyade, bu boşluğun nasıl sağlıklı yollarla doldurulabileceğini düşünmek gerekir. Ekran, çocuğun ruhsal olarak çökmesini ve aile içindeki krizleri engelleyen bir ‘psikolojik koltuk değneği'ne dönüşmüşse, o ekranı hemen almak değil, çocuğun yeniden yürüyebileceği içsel zemini inşa etmek gerekir" diye konuştu.