TBMM Kütüphane ve Arşiv Hizmetleri Başkanlığı'nın parlamento tarihine ait tüm arşiv materyalinin tasnif ve dijitalleştirme işlemlerini yaparak uzaktan erişime açmak amacıyla başlattığı çalışma sayesinde 30 milyona yakın belge kataloglanırken, bu belgelerden 12 milyonu ise dijital ortama aktarıldı.A
Bir süredir uygulanan Kağıtsız Parlamento Projesi ile Türkiye bilişim ödülleri programında birincilik ödülü alan TBMM, Meclis Başkanı Numan Kurtulmuş'un talimatıyla başlayan Dijital Parlamento Projesi ile de dijital dönüşüm çalışmalarına hız verdi. TBMM arşivine tek bir portal üzerinden ulaşılarak yerleşke içerisinde bulunan kullanıcıların erişimine açılması için tüm arşiv belgelerinin dijital ortama aktarıldığı "Arşiv Yönetim Sistemi" yazılımı, kurum imkanlarıyla yapıldı.
Fizibilite çalışmaları 2022'de başlayan "Arşiv Yönetim Sistemi" yazılımı geçen sene devreye alındı ve bu sene veri aktarımı başladı. Bu sistem, Türk parlamento tarihine ait arşiv belgelerine; kişi adı, yer adı, tarih, belge numarası, konu başlığı gibi filtrelerle tarayarak çok hızlı şekilde erişim imkanı sağlıyor. Yeni sistemle, tüm arşiv koleksiyonlarında aynı anda araştırma yapmak mümkün hale geliyor.
GÖRÜNTÜLERİN, SİSTEMDE TAM METİN OLARAK ARAŞTIRILMASI MÜMKÜN
Sisteme yüklenen toplam dijital görüntü sayısı 12 milyona ulaşırken, yıl sonuna kadar 1 milyon görüntünün daha sisteme yüklenmesi planlanıyor. Bu görüntülerin sistemde tam metin olarak araştırılması da mümkün olacak.
Çalışma kapsamında TBMM'nin tüm birimlerinin belge erişim süreçleri bakımından çevrim içi hale getirilmesi de hedeflendi.
Arşivde muhafaza edilen belgeler arasında şunlar yer alıyor: İstiklal Mahkemeleri, Yassıada, Yüce Divan (Divan-ı Ali) dosyaları, Meclis-i Mebusan, Meclis-i Ayan, TBMM (1920-1960 / 1983-), Milli Birlik Komitesi (1960-1961), Temsilciler Meclisi (1961), Kurucu Meclis (1961), Millet Meclisi (1961-1980), Cumhuriyet Senatosu (1961-1980), Milli Güvenlik Konseyi (1980-1983), Danışma Meclisi (1980-1983), Gizli Celse Zabıtları, İstiklal Madalyaları, Hatay Devleti, kanunlar, kararlar, genel kurul tutanakları, önergeler, kadükler, komisyonlar, dergiler, gazeteler, kitaplar.
Öte yandan TBMM Kütüphanesinde 2007'den bu yana ulusal basılı medyanın görüntü arşivi bulunuyor.
TBMM'nin resmi internet sitesinde yer alan habere göre ayrıca 1831 tarihinden itibaren yayımlanmış 2 bin 459 adet dergi ve 782 gazetenin de dijitalleştirme sürecinin de başladığı öğrenildi.ç
Proje kapsamında Akşam, Yeni Şafak, Cumhuriyet, Millet, Milliyet, Tercüman, Türkiye, Vakit, Vatan gazetelerinin de aralarında bulunduğu 116 farklı gazetenin yaklaşık 5 milyon görüntüsü arşiv sistemine yüklendi. TBMM'ye günlük gelen tüm ulusal gazeteler ise 1 Ekim 2024 tarihi itibarıyla Arşiv Yönetim Sistemi'ne dijital olarak yükleniyor.