Türkiye otomotiv sektörü, 2020-2022 yıllarında dış ticaret fazlası verirken, 2023’te binek araç ithalatındaki artış nedeniyle 3 milyar dolarlık dış ticaret açığıyla sarsıldı. 2024’te ticari araç ve otobüs ihracatıyla toparlanma sağlansa da, 2025’in ilk çeyreğinde üretim ve ihracatta düşüş alarm zili çaldı.
Sektör temsilcilerinden LenaCars Genel Müdürü Selçuk Nazik, yerli üretimi ve teknolojiyi merkezine almayan politikaların sektörü sürdürülemez kıldığını ifade etti.
ABD’nin 2024’te 374 milyar dolarlık dış ticaret açığına karşın, Çin 2023’te 93,9 milyar dolar fazla verdiğine vurgu yapan Nazik, “ABD-Çin ticaret savaşı, Türkiye için üretim üssü olma fırsatını doğurabilir. Ancak Çinli markaların Türkiye’de üretim yatırımı yapmaması büyük risk” uyarısında bulundu.
ÇİN’E CARİ AÇIK BÜYÜYOR
2024’te Türkiye, Almanya’dan 4,92 milyar, Çin’den 1,57 milyar dolarlık araç ithal etti. Çin menşeili araçların 2023’te pazara girmesiyle 1,5 milyar dolarlık açık oluştu. Nazik, “Çin, cari açık verdiğimiz üçüncü ülke oldu. Çin’in Türkiye’de üretim yapmaması halinde bu açık büyüyerek sektörü tehdit eder” dedi.
TOGG VE YERLİ ÜRETİM ÇÖZÜM OLABİLİR
Binek araç ithalatı 2024’te artarken, Togg’un ihracata başlayamaması sektörü zorladı. Nazik, “Togg’un Almanya ve Fransa gibi pazarlara açılması prestij ve döviz girdisi sağlar. Yerli üreticilerin katma değerli modellere odaklanması ve kapsayıcı teşvikler şart” yorumunu yaptı.
2025’in ilk çeyreğinde ithalatın payı yüzde 69’a yükselirken, toplam üretim yüzde 9, otomobil üretimi yüzde 7, ihracat yüzde 3 düştü. Ticari araç üretimi yüzde 11, ağır ticari yüzde 39, traktör üretimi yüzde 41,6 geriledi. Selçuk Nazik, “Üretimdeki düşüş istihdam ve teknoloji kaybı demek. Acil regülasyon ve stratejik destek gerekli. Çin’in Türkiye’de üretim yapması elzem, Avrupalı markalar için de Türkiye kritik bir pazar” dedi. TL maliyetlerindeki artışın üretim verilerini olumsuz etkilediğini belirten Nazik, “Yerli üretimi destekleyen regülasyonlar geliştirilmeli. Çin ve Avrupa ile üretim anlaşmaları hızlandırılmalı” çağrısında bulundu.