Ev kadınlarına emeklilik hakkı tanınmasına yönelik düzenlemede detaylar ortaya çıkmaya başladı.
Düzenlemeye göre, primlerin üçte biri devlet tarafından karşılanacak, 18 yaşını tamamlamış Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve daha önce sigortası olsun ya da olmasın şu anda çalışmayan veya emekli olmayan kadınları kapsayacak. Peki sosyal güvence nasıl sağlanacak? Sigorta içeriğinden neler yer alacak? Ödeme seçenekleri nasıl belirlenecek? Çocuk sahibi olmak sistemi etkileyecek mi?
Sabah Gazetesi'nde Faruk Erdem köşe yazısında ev kadınlarına yönelik emeklilik hakkıyla ilgili detaylar ele aldı. Buna göre, daha önce sigortası olsun ya da olmasın şu anda çalışmayan veya emekli olmayan 18 yaşını tamamlamış, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı tüm ev kadınları sisteme dahil olabilecek. Bu sisteme başvuracaklarda aranan en önemli şartlardan biri de Türkiye sınırları içerisinde ikamet etmeleri.
EV KADINLARINA YÖNELİK EMEKLİLİK SİSTEMİ NASIL İŞLEYECEK? SİGORTANIN İÇERİĞİNDE NELER OLACAK?
Projede, ilk etapta ev kadınlarına sosyal güvence sağlanacak. Bunun için başvuran kadınlar isteğe bağlı sigorta ile kayıtlı olacak. Söz konusu sigorta Bağ-Kur kapsamında sayılacak. Hem emeklilik primleri ödenecek hem de sağlık primleri yatırılacak. Bu sebeple ev kadınları ile bakmakla yükümlü oldukları eş ve çocukları da sağlık hizmetlerinden ücretsiz yararlanacak.
EV KADINLARININ EMEKLİLİĞİNE YÖNELİK ÖDEMELER NASIL YAPILACAK?
Söz konusu sigorta yapıldıktan sonra her ay otomatik olarak prim yatırılacak. Ev kadınları böylece bir işyerinde çalışıyor ya da kendi işini yapıyor gibi primlerini ödeyecek. Primler internet üzerinden yatırılacak.
İsteğe bağlı sigorta primleri en az asgari ücretin üçte ikisi kadar yapılacak. 2025 yılı için aylık ödeme 8 bin 321 lira 76 kuruş olarak uygulanıyor. Bunun yüzde 20'si emeklilik için ödenirken yüzde 12'si de sağlık primi olarak alınıyor.
SİSTEMDE DEVLET DESTEĞİ NASIL İŞLEYECEK?
Ödenecek aylık primlerin üçte birini devlet karşılayacak. Bu oran sistem devreye girdikten sonra daha da artabilecek. Bu yıl için ödenecek aylık primin üçte biri 2 bin 773 lira 92 kuruş olacak. Emeklilik için gerekli 15 yıllık (5400 gün) ödemede devlet desteği bu günkü asgari ücretle 500 bin lirayı bulacak.
EV KADINLARININ EMEKLİ OLABİLMESİ İÇİN NE KADAR PRİM ÖDEMESİ GEREKİYOR?
Sadece isteğe bağlı sigorta ödeyenlerin en az 5.400 gün (15 yıl) prime ihtiyaçları bulunuyor. Daha önce çalışması olanlar ise eksik kalan primlerini yine isteğe bağlı sigorta ile tamamlayabilirler.
Örneğin EYT'den emeklilik için 5.375 güne ihtiyacı olan bir sigortalının 5100 günü olsun. Kalan 275 günü çalışmadan isteğe bağlı ile ödeyerek yaşa bakılmadan emekli olabilir. Bir başka sigortalının hiç çalışması yoksa isteğe bağlı sigorta ile 15 yıl prim ödeyerek yaş şartı ile emekli olabilir.
ÇOCUK SAHİBİ OLAN EV KADINLARI DAHA MI ERKEN EMEKLİ OLABİLECEK?
Söz konusu paket kapsamında hem ev kadınlarına hem de çalışan anneler için Fiili Hizmet Zammı (yıpranma) benzeri bir destek ile hem prim eklenmesi hem de yaş şartının düşürülmesi gündemde olacak. Örneğin 4 yıl çalışan anneye her yıl için bir yıl prim eklenerek 5 yıllık prim geçerli sayılacak.
Eklenecek prim ve düşülecek yaş şartı çocuk sayısına göre esneklik gösterebilecek. Böylece çok çocuk anne için avantaj olacak. Bu kapsamda yüzbinlerce annenin uzun zamandır beklediği sigortadan önceki doğumların borçlanması sistemi de gündeme gelecek. Bugün doğum borçlanması sadece sigortadan sonra dünyaya gelen 3 çocuk için yapılabiliyor ve anneler bu sayede 6 yıl yani 2160 gün kazanabiliyor. Ancak sigorta olmadan önce dünyaya gelen çocuklar için borçlanma yani prim satın alma yapılamıyor.