Next
EYT (Emeklilikte Yaşa Takılanlar) düzenlemesinden yararlanamayan milyonlarca çalışan için umut olan kademeli emeklilik sistemi yeniden gündeme geldi. Meclis’e sunulan yeni teklif, yaş ve prim gün sayısına göre erken emeklilik imkânı sunmayı hedefliyor.
Sigorta başlangıcı 1999 ile 2008 yılları arasına denk gelen çalışanların dikkatle takip ettiği düzenleme, emeklilik sisteminde adil bir geçiş modeli oluşturmayı amaçlıyor. Teklif, yaş ve prim gün şartlarını kademeli şekilde düzenleyerek, EYT kapsamı dışında kalan çalışanlara emeklilik yolu açacak.
Kademeli emeklilik sistemi nedir?
Kademeli emeklilik, sigorta başlangıç tarihine göre yaş ve prim gün şartlarını aşamalı biçimde tamamlamayı öngören bir modeldir. Bu sistemde, örneğin 2000 yılında sigorta girişi olan bir kadın 43 yaşında ve 6.250 prim günüyle emekli olabilecek. 2008 yılında sigorta girişi olan bir erkek ise 50 yaşında ve 6.850 prim gününü tamamladığında emeklilik hakkı kazanabilecek.
Teklif Meclis’e sunuldu
CHP Karabük Milletvekili Cevdet Akay tarafından hazırlanan yasa teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu. Teklif, sosyal güvenlikte adil geçişi hedefleyen reform çalışmalarının bir parçası olarak değerlendiriliyor. Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Vedat Işıkhan ise mevcut sistemde yaş veya prim şartlarında şu an için bir değişiklik planlanmadığını belirtti. Ancak teklif, erken emeklilik beklentilerini yeniden gündeme taşıdı.
Kimler erken emeklilikten yararlanabilir?
Türkiye’de erken emeklilik hakkı; sigorta başlangıcı, yaş, prim günü ve özel koşullara göre belirleniyor. EYT’liler, engelliler, malulen emekliler, ağır işlerde çalışanlar ve doğum veya askerlik borçlanması yapanlar bu kapsamda yer alıyor.
Örneğin, 8 Eylül 1999 öncesi sigorta girişi olanlar yaş şartı olmadan emekli olabiliyor. En az %40 engelli bireyler ise prim ve sigortalılık süresine göre yaş beklemeden emeklilik hakkı kazanabiliyor. Ayrıca maden işçileri, basın çalışanları ve askeri personel gibi meslek gruplarına da fiili hizmet süresi zammı uygulanıyor.
Kademeli emeklilik ne zaman yürürlüğe girecek?
Henüz yasalaşmayan kademeli emeklilik düzenlemesinin, 2026 yılı sosyal güvenlik reformları kapsamında değerlendirilmesi bekleniyor. Çalışmaların tamamlanmasının ardından, 1999–2008 arasında sigorta girişi olan çalışanların yaş ve prim şartlarına göre kademeli biçimde emekli olması planlanıyor.
Düzenlemenin amacı ne?
Yeni sistem, EYT sonrası oluşan dengesizliği gidermeyi ve emeklilik sistemini sürdürülebilir hale getirmeyi hedefliyor. Prim günü indirimi, yaş esnekliği ve sigorta girişine göre adil geçiş prensipleriyle, çalışanların mağduriyetini azaltacak bir model oluşturulması amaçlanıyor. Uzmanlar, sistemin tamamlayıcı emeklilikle birlikte uygulanması halinde yüzbinlerce kişiye erken emeklilik fırsatı sunabileceğini belirtiyor.
