ABD’de Uber, Lyft, DoorDash gibi platformlarda çalışan göçmenler göçmenler kaza anında yasal haklarının ne olduğunu merak ediyor ancak birçok kişi sahip olduğu yasal haklardan habersiz. New York’ta kaza ve yaralanma davaları üzerine uzmanlaşan Avukat Fejir Uğurlu, göçmen statüsünde çalışan teslimat şoförlerinin kaza sonrası sahip olduğu yasal hakları detaylarıyla ABDPost’a anlattı.
Amerika Birleşik Devletleri’ne özellikle yeni gelen Türk göçmenler, delivery (teslimat) işlerinde çalışmayı tercih ediyor. Ancak pek çoğu kaza yaptığında hak talep edemeyeceğini düşünerek sessiz kalıyor.
ABDPost New York Temsilcisi Özlem Özgüt Yörekli de kaza ve yaralanma davaları üzerine uzmanlaşmış Avukat Fejir Uğurlu ile göçmen şoförlerin kazalardaki yasal haklarını konuştu.
Teslimat ve yolcu taşıma işi yapan Uber, DoorDash, Grubhub gibi platformlardaki sürücülerin yasal statülerinin henüz tam oturmasa da, haklarının mevcut olduğu vurgulanyan Avukat Uğurlu, “ABD Vatandaşlık ve Göçmenlik Hizmetleri (U.S. Citizenship and Immigration Services - USCIS) yasal statünüze bakmaz. Statünüz, Amerika’nın birçok eyaletinde kaza durumundaki manevi tazminat haklarınızı engellemez. Örneğin New York ve California gibi eyaletlerde, statünüz ne olursa olsun manevi ve maddi tazminat alma hakkınız vardır” dedi.
Ancak gelir kaybı talebinde bulunacak kişilerin vergi beyanlarına dikkat etmesi gerektiğini belirten Uğurlu, “100 bin dolar gelir elde edip yalnızca 10 bin dolar beyan eden biri için bu çelişki dava sürecinde sıkıntı yaratır” uyarısında bulundu.
ŞİRKETLERİN SUNDUĞU SİGORTA KAPSAMI FARKLILIK GÖSTERİYOR
Şoförlerin çalıştığı şirkete ve yaptığı işin türüne (yemek dağıtımı veya yolcu taşıma) göre sigorta kapsamları büyük ölçüde değiştiğini belirten Uğurlu, "Örneğin, Uber ve Lyft gibi platformlarda yolcu taşıyanlar için "offline", "online ama yolcu atanmamış" ve "yolcu araçtayken" gibi farklı durumlar için farklı sigorta kapsamları devreye giriyor" dedi.
Yemek teslimatı yapanlar için ise durumun daha karmaşık olduğunu vurgulayan Av. Fejir Uğurlu, "Grubhub, genellikle hiçbir kapsam sağlamıyor. Uber Eats ve DoorDash, yalnızca karşı tarafın hatalı olduğu durumlarda kısmi bir kapsama alıyor" bilgisini verdi.
BAĞIMSIZ ÇALIŞANLAR İÇİN “WORKERS’ COMPENSATİON” HER ZAMAN GEÇERLİ DEĞİL
Kaza avukatı, bu kapsamlar dahilinde, manevi tazminat, maddi zararlar, maaş kaybı ve gelecekteki gelir kaybı gibi kalemlerde tazminat talep edilebileceği belirtti. Uğurlu ayrıca, şirketlerin şoförleri “bağımsız yüklenici” (independent contractor) olarak görmesi nedeniyle “Workers’ Compensation” (işçi tazminatı) haklarının otomatik olarak tanınmayabileceği, bu durumun eyalete göre değişebileceğini de sözlerine ekledi.
KAZADA KUSURLUYSANIZ DAHİ HAK TALEP EDEBİLİRSİNİZ
New York gibi bazı eyaletlerde geçerli olan “yüzde 1 kuralına” da değinen Uğurlu, “Eğer kazada yüzde 1 bile karşı tarafın kusuru varsa dava açabilirsiniz. Örneğin bozuk yolda oluşan kazalar, kaygan zemin, bina içinde düşme ya da köpek saldırısı gibi durumlar da dava konusu olabiliyor" diye konuştu.
KAZA ANINDA YAPILMASI GEREKENLER VE ÖNEMLİ TAVSİYELER
Kaza sonrası yapılması gerekenleri de sıralayan Uğurlu, en kritik adımın polis çağırmak ve tıbbi müdahale almak olduğunu belirtti. Fotoğraf ve delil toplamanın, tanık bilgisi almanın, uygulama ekran görüntüsüyle sigorta durumunu belgelemek gerektiğini söyledi. Uğurlu, “Kaza sonrası sigorta şirketiyle konuşmayın, söyledikleriniz kayda alınır ve aleyhinize kullanılabilir” uyarısında bulundu.
Avukat Uğurlu, atılması gereken kritik adımları şöyle detaylandırdı:
Güvenliği Sağlayın: Öncelikle kendi güvenliğinizden emin olun ve başka bir kazaya yol açmamak için tedbir alın.
Polisi Arayın (911): Polisin kaza yerine gelmesi ve rapor tutması, sonradan oluşabilecek ifade değişikliklerinin önüne geçmek için hayati öneme sahip.
Hastaneye Gidin: Kaza sonrası hemen tıbbi yardım almak, özellikle bel ve boyun gibi sonradan ortaya çıkabilecek ağrılar için delil niteliği taşıyor.
Kanıt Toplayın: Kaza yerinin, araçların, çevrenin ve varsa kamera görüntülerinin fotoğrafını çekin. Tanıkların iletişim bilgilerini mutlaka alın.
Sigortayla Konuşmayın: Karşı tarafın sigortasıyla doğrudan iletişime geçmekten kaçının; söyledikleriniz aleyhinize kullanılabilir.
Uygulama Ekran Görüntüsü Alın: Uber, DoorDash gibi uygulamaların açık olup olmadığını gösteren ekran görüntülerini kaydetmek, sigorta kapsamının belirlenmesinde önemlidir.
AVUKAT ÜCRETİ KAZANIRSANIZ ALINIYOR
Uğurlu, ayrıca hem iç hem dış çekim yapan bir araç kamerası (dashcam-deşkem) kullanmanın ve kaza sonrası bir avukata danışmaktan çekinmemenin önemini vurguladı.
Kaza ve yaralanma davalarında avukatların genellikle dava sonucunda tazminatın belirli bir yüzdesini aldığını ve davanın kaybedilmesi durumunda müvekkillerden ücret talep edilmediğini belirten Uğurlu, New York’taki "no-fault" sigorta sisteminin hastane masraflarını karşılayabileceği de hatırlattı.
Avukat Fejir Uğurlu, sürücülerin haklarını bilmelerinin ve bilinçli kararlar vermelerinin önemini bir kez daha vurgulayarak sözlerini tamamladı.