Türkiye'de 40 milyondan fazla kişi ve yüzlerce kurum işlemlerini artık e-Devletüzerinden yürütüyor. SGK da vatandaşın işini kolaylaştıracak çok sayıda işlemini e-Devlet'e taşıdı. Bunlardan biri de borçlanma işlemleri. Emekli olmayı düşünen yüz binlerce kiş askerlik, doğum  gibi borçlanmaların artık e-Devlet üzerinden yapacak. Peki sistem nasıl işleyecek? İş ve Sosyal Güvenlik Uzmanı Mert Nayır Gazetevatan'a anlattı.

İŞTE ADIM ADIM O SİSTEM

Öncelikle borçlanma müracaatında bulunacak kişinin e-devlet şifresinin olması gerekiyor. Şifre temininden sonra e-Devlet sisteminden SGK uygulamalarına giriş sağlanacak. SGK Uygulamaları içerisinden askerlik, doğum ya da yurt dışı olacak şekilde kendilerine uygun olan seçeneği seçerek işleme devam edecekler. Bir sonraki ekranda 'Daha önce yapılmış başvurunuz bulunmamaktadır. Yeni başvuru düğmesini kullanarak başvuruda bulunabilirsiniz' mesajı sizi karşılıyor olacak. Bu mesajı hemen sağ üst kısmında 'Yeni başvuru' butonuna tıklayarak borçlanma adımlarını izleyebiliriz. 

Bir sonraki ekranda borçlanmayı kimin için yapacağınızı soruyor olacak. Burada vefat eden babanız için askerlik, yurtdışı ya da yine vefat etmiş anneniz için 900 günü tamamlamak adına doğum borçlanması yapmanız için seçenekler bulunuyor. Bir sonraki adımda ise tarih bilgileri ve tutarları belirlemeniz gerekecek. Askerlik borçlanması ve yurtdışı borçlanması için e devlet üzerinden askerlik sevk belgenize ulaşabilir yada yurda giriş çıkış tarihlerinizi öğrenebilirsiniz. Doğum borçlanması için ise doğum sonrası 720 günlük süreyi girmelisiniz. 

Tutar kısmında size en düşük olan asgari 85,28 TL'den mi yada en yüksek olan 639,60 TL'den mi borçlanacağınızı soruyor.

 Bir diğer seçenekte ise günlük borçlanılacak tutarı kendinizin belirlemesini istiyor. Unutmadan yineleyelim orada belirtilen tutarlar günlük borçlanma tutarlarıdır. Borçlanılacak sürenin çarpımı sonucu ödeyeceğiniz tutar ortaya çıkar. Son aşamada ise işlemlerinizin hangi kurum tarafından yapılacağını bildirilecek ve ekran kapatılacak. Sonrasında 15 gün içerisinde ekranda yazan kurum tarafından şahsınıza dönüş sağlanacak ve ödeme dekontunuz adresinize tebliğ edilecek. Ödeme işlemini gerçekleştirmenizle birlikte bir ay içerisinde tüm borçlanılan süreler hizmet listenizde görüntülenecek.Artık borçlanma için günlerce uğraşan vatandaşlar artık işlemlerini çok kalay halledecekler.  

SİGORTALILARIN BORÇLANABİLECEĞİ SÜRELER NELERDİ?

a) Kanunları gereği verilen ücretsiz doğum ya da analık izni süreleri,

b) Er veya erbaş olarak silâh altında veya yedek subay okulunda geçen süreleri,

c) 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendi kapsamında olanların, personel mevzuatına göre aylıksız izin süreleri,

d) Sigortalı olmaksızın doktora öğrenimi veya tıpta uzmanlık için yurt içinde veya yurt dışında geçirdikleri normal doktora veya uzmanlık öğrenim süreleri,

e) Sigortalı olmaksızın avukatlık stajını yapanların normal staj süreleri,

f) Sigortalı iken herhangi bir suçtan tutuklanan veya gözaltına alınanlardan bu suçtan dolayı beraat edenlerin tutuklulukta veya gözaltında geçen süreleri,

g) Grev ve lokavtta geçen süreleri ve Kurumca kabul edilecek sektörel veya genel ekonomik kriz dönemlerinde işvereni tarafından ücretsiz izinli sayılanların, her yıl için 3 ayı geçmemek üzere bu süreleri,

h) Hekimlerin fahrî asistanlıkta geçen süreleri,

ı) Seçim kanunları gereğince görevlerinden istifa edenlerin, istifa ettikleri tarih ile seçimin yapıldığı tarihi takip eden ay başına kadar açıkta geçirdikleri süreleri,

kendilerinin veya hak sahiplerinin yazılı talepte bulunmaları ve talep tarihinde 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas günlük kazanç alt ve üst sınırları arasında olmak üzere, kendilerince belirlenecek günlük kazancın % 32'si üzerinden hesaplanacak primlerini borcun tebliği tarihinden itibaren bir ay içinde ödemeleri şartı ile borçlandırılarak, borçlandırılan süreleri sigortalılıklarına sayılır.

Bir ay içinde ödenmeyen borçlanmalar için ise yeni başvuru şartı aranır. Primi ödenmeyen borçlanma süreleri hizmetten sayılmaz. Borçlanma sürelerinin ne şekilde belgeleneceğini belirlemeye Kurum yetkilidir.

Bu Kanuna göre tespit edilen sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler için borçlandırılma halinde, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlandırılan gün sayısı kadar geriye götürülür. Sigortalılık borçlanması ile aylık bağlanmasına hak kazanılması durumunda, ilgililere borcun ödendiği tarihi takip eden ay başından itibaren aylık bağlanır.

Borçlanılan süreler, uzun vadeli sigorta ve genel sağlık sigortası bakımından;

a) Birinci fıkranın (a), (b), (d), (e), (f), (g) ve (h) bentleri gereği borçlananlar, borçlandığı tarihteki 4 üncü maddenin birinci fıkrasının ilgili bendine göre,

b) Birinci fıkranın (c) ve (ı) bentleri gereği borçlananlar, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (c) bendine göre,sigortalılık süresi olarak değerlendirilir.